Oordelen…
Stiekem doen we het veel vaker dan we denken. Het gebeurt zelfs zonder dat we onszelf er bewust van zijn…. Oordelen. We oordelen over allerlei dingen. Veel over anderen, maar ook over onszelf. Iets gaat er bijvoorbeeld anders dan je had verwacht of gehoopt, en daar ‘’vind’’ je dan wat van. Er ontstaan dan interne dialogen waar regelmatig gedachtes voorbij komen als ‘’wat stom van mezelf..’, ‘wat een lelijk kapsel zeg’, ‘wat een stom accent’ of ‘ik ben echt dom.. waarom lukt dit me nou niet gewoon..’ Je herkent het wel. We weten ook allemaal dat we het eigenlijk niet willen doen maar tóch gebeurt het.
Toen ik laatst in een restaurant een hapje aan het eten was, viel mijn oog op een tafeltje naast me. Nou ja.. mijn oog, eigenlijk eerst mijn oor. Ik hoorde een van de kinderen de hele tijd huilen. Niet eventjes, maar echt de héle tijd. De ouders hadden er geen oog of oor voor en dat irriteerde me mateloos. Gedachtes zoals ‘jemig, wat irritant dat kind! Hou eens op met dat gemauw.’ en ‘wat een waardeloze ouders zeg, zo ga je toch niet met je kind om’ en mijn ego zei zelfs: ‘als ik later zelf kinderen heb dan weet ik zeker dat ik het heel anders ga doen, dit slaat nergens op’. Die gedachtes en oordelen passeerden allemaal de revue. Ik merkte dat ik er steeds meer geïrriteerd van raakte en dat ik bijna vergat om te genieten van mijn eten. Als een soort haviksoog hield ik hun tafeltje met een grote frons op mijn voorhoofd in de gaten.
Kijken vanuit compassie
Een tijd lang had ik er enorm de kriebels van, tot ik me ineens besefte hoe achterlijk mijn reactie was. Oké, het mag heus een beetje vervelend zijn wanneer er op de achtergrond een jengelend kind klinkt. Maar de irritatie en de oordelen die het bij mij opwekten waren uit proportie. Ineens schrok ik van mezelf en mijn harde oordelen. Ik besefte me dat ik helemaal niets wist van dat gezin, van hun achtergrond en ook van wat hun kindje nou eigenlijk bezielde en waarom hij zo verdrietig was. Ik was enkel bezig met mezelf en mijn ‘verpeste’ avond. Ik vond het ineens walgelijk van mezelf, ik wil niet zo’n persoon zijn. Dus ik besloot met andere ogen te kijken. Zachte ogen, een zachte blik. Vanuit liefde en compassie. Ik merkte direct dat er wat veranderde. Er kwam een rust over me heen. Ineens kon ik zien dat dat kindje waarschijnlijk gewoon verdrietig was. Een roep om aandacht. Dat hij zo graag gehoord en gezien wilde worden en dan zijn ouders daar geen gehoor aan gaven. Begrijpelijk dat je het dan steeds groter gaat maken… dat doen wij zelf als volwassenen ook. Ook lukte het me om mezelf daarin ook met zachte ogen te zien en alle oordelen die ik had over mezelf los te laten. Oordelen zoals dat ik het walgelijk van mezelf vond en dat ik vond dat het achterlijke gedachtes waren. Ik koos er op dat moment bewust voor om dat los te laten en de situatie te bekijken zoals het feitelijk was, zonder oordeel.
Dat maakte me bewust van de volgende punten die ik graag als tips met jullie zou willen delen:
1. Verwachtingen loslaten
Kijk eens of je je verwachtingen los kunt laten. Mensen hoeven zich namelijk niet te gedragen naar jouw verwachtingen en visie. Iedereen leeft zijn eigen leven en bewandeld zijn eigen pad. Iedereen heeft zijn eigen lessen te leren en handelt naar zijn/haar beste kunnen. Dat kun je zien als irritant óf juist als een hele mooie leerschool. We kunnen zoveel van elkaar leren wanneer je met een open blik en zachte ogen kunt kijken. Door te oordelen plaats je al gauw iemand in een hokje en hoe stom ook, we vinden onszelf gewoon soms beter dan de ander… ja, auw. Pijnlijk maar waar. Daarmee ontneem je jezelf een hele mooie kans, namelijk de kans om te groeien. Ieder mens kan jou iets leren, net zoals dat jij anderen wat kunt leren. Jouw manier is namelijk niet ‘de’ beste manier. Enkel een andere manier.
2. Je weet nooit het hele verhaal…
Niets vervelender dan iemand die jou de les gaat lezen over een topje van de ijsberg die ze van je gezien hebben toch? Ik vind dat zelf onwijs vervelend. Dat roept enorme irritatie op. ‘’Jij hebt géén idee….’’ Denk ik dan vaak. Je hebt geen idee wie ik ben, waar ik vandaan kom, wat ik wil en wat ik heb meegemaakt dus bemoei je met je eigen zaken. Wat maakt dat we wel oordelen over hoe anderen iets doen terwijl dat eigenlijk het gene is wat we zelf zo ontzettend vervelend vinden als dat met ons gebeurt? Je hebt geen idee hoe iemands leven is geweest. Regelmatig zie je dat degene met de aller grootste mond, zijn gekwetste, innerlijke kindje daarmee beschermt. Misschien is deze persoon vroeger zelf wel gepest en heeft hij om te overleven zichzelf een vechtmodus aangeleerd. De grootste mond, dan kunnen mensen hem niet meer pakken… Of de ouder die het kind ogenschijnlijk zo weinig liefde geeft. Misschien hebben zij zelf wel een onwijs liefdeloze jeugd gehad en is het onmacht. Gewoon niet wéten hoe het moet… liefde geven. Los van het feit dat dat hen zou ontslaan van hun plicht om liefde aan hun kind te geven. Je achtergrond is nooit een vrijbrief. En als laatste voorbeeld: misschien is degene die ogenschijnlijk zo ongeïnteresseerd en nonchalant overkomt wel iemand die een enorme muur om zich heen heeft gebouwd doordat hij zo vaak gekwetst is. Bescherming om die pijn niet nogmaals mee te hoeven maken, maar daarmee ook de leuke dingen niet meer kan voelen. Kortom… je weet nooit het hele verhaal. Hoe kun je over iemand oordelen als je zo weinig over iemand weet…
3. Je wordt iemand die je niet wilt zijn
Dat dus.. iemand worden die je niet wilt zijn. Dat is zo’n belangrijke reden (voor mij) om te stoppen met oordelen. Door iemand te veroordelen plaats je diegene los van jezelf. Vinden dat jij het beter kunt, beter zou doen. Daarmee praten we onszelf een gevoel aan van dat we zelf beter zíjn. Wat mij betreft is dat een enorm groot misverstand. Niemand is beter dan een ander. Enkel anders. Zoals ik net al benoemde, iedereen bewandeld zijn eigen levenspad. Er bestaat niet zoiets als beter zijn dan een ander. Je hebt enkel controle op jouw eigen leven, niet op dat van de ander. Steek de energie die je in (onbewuste of bewuste) oordelen stopt, liever in jouzelf. Leef je leven op jouw manier, leef hoe jij voelt dat het het beste is voor jou. Dat is alles waar je je mee bezig hoeft te houden. Ergens ook wel een opluchting vond ik, toen ik me dat besefte. Dat is iets waar ik mezelf regelmatig aan herinner wanneer ik aanloop tegen oordeel. ‘’Je hebt geen controle over de ander, enkel over jezelf..’’ Dat geeft me lucht. Je kunt de ander niet veranderen en eigenlijk moet je dat ook helemaal niet willen. Kies jouw eigen pad, je eigen weg. Om even terug te komen op het tafel incident. Stel ik had me er niet overheen kunnen zetten, ik had er ook voor kunnen kiezen om ergens anders in het restaurant te kunnen gaan zitten zodat ik er geen last meer van had. Daarmee had ik het gezin aan tafel in hun waarde gelaten én mezelf ook.
4. Oordelen zegt alles over jou, niet over de ander
De oordelen die je velt over anderen leggen bloot hoe jij over jezelf denkt en waar jouw pijnpunten zitten. Het geeft je angsten en onzekerheden weer. Misschien is dat ook iets wat weerstand bij je oproept in de eerste instantie. Dat mag ook. Maar daag jezelf eens uit om verder te kijken… Wat mij betreft: hoezo irriteerde het mij zo erg dat dat kindje de hele tijd aan het huilen was en de ouders er niet naar om keken? Een thema in mijn eigen leven is het stuk ‘gezien worden’. Dat loopt als een rode draad door mijn leven heen en komt in allerlei stukken terug. Juist deze situatie waarin het kind helemaal niet gezien werd irriteerde mij mateloos. Dat zegt natuurlijk alles over mezelf en mijn eigen stukken. Dat projecteerde ik op dat gezin. Zoals ik al eerder noemde… mijn irritatie was uit proportie. Toen ik met zachte ogen ging kijken, viel me ook op dat andere tafels in het restaurant er helemaal geen last van leken te hebben. Dat was ook confronterend… het zei inderdaad álles over mezelf. Hiermee wil ik niet zeggen dat ik zelf vroeger als kindje geen aandacht kreeg als ik moest huilen. Wat dat betreft hebben mijn ouders me heel erg gezien altijd. Toch kunnen dingen je ook raken wanneer ze aan hetzelfde thema vast hangen maar op een andere manier worden weerspiegeld.
Paarden oordelen niet
Paarden zijn een perfect voorbeeld van oordeelloos kijken naar de situatie. Om te overleven moeten zij gevoelens en intenties van anderen interpreteren en daarop reageren. Daar zit geen oordeel aan vast, het is gewoon zoals het is. Deze eigenschappen gebruiken we bij therapie met de hulp van paarden. Het omgaan met paarden biedt je een snelle bewustwording. Soms weerhoudt het ons om dingen te delen met anderen. Juist omdat er vaak een gesproken of onuitgesproken oordeel op zit. Daarnaast veroordelen we onszelf vaak ook nog. Allemaal dingen die niet helpen wanneer je niet lekker in je vel zit en je je graag fijner zou willen voelen. Paarden zijn bijzondere therapeuten en coaches. Paarden spiegelen direct en zonder oordeel je (onbewuste) gedrag. Dit geeft op veilige wijze diepgaand inzicht in jouw functioneren. Zonder er een goed of fout aan te verbinden, laten ze zien wat zij voelen bij jouw gedrag en jouw houding. Therapie met de hulp van paarden is dan ook een hele doeltreffende manier om inzicht te krijgen in je eigen gedrag en ermee aan de slag te gaan.