Je vraagt je misschien weleens af hoe het komt dat je hoog sensitief bent…. Dat jij harstikke moe bent als je terugkomt van een middagje shoppen of een verjaardag, en dat een ander daar helemaal geen last van heeft. Dat je het irritant vindt als de muziek zo hard staat, en dat iemand anders dat juist fijn vindt.
We weten inmiddels bijna allemaal wel wat het inhoudt om hoog sensitief te zijn:
– Je richt je energie op anderen en voelt direct aan wat ze van je willen of hoe zij zich voelen
– Je zit veel in je hoofd om grip te krijgen op wat anderen willen
– Je hebt sneller last van prikkels
– Je vindt het lastig om bij jezelf te blijven en voor jezelf te kiezen
Als je hooggevoelig bent, kan je dit in eerste instantie misschien als een last ervaren. De kunst is om de eigenschappen te omarmen en de positieve kanten ervan te zien en uit te vergroten, zodat je het als kracht kunt inzetten. En dat je jezelf accepteert, helemaal zoals je bent, met alles wat er is. Als je dit beter wil leren, kom dan naar de workshop “In je kracht met HSP” op 2 december.
Hoe komt het dat we hoogsensitief zijn?
Hoe komt het eigenlijk dat we hoog sensitief zijn? Sommige zeggen dat je ermee geboren bent en dat het daarmee een karaktereigenschap is die niet verandert kan worden. Wij kijken daar toch iets anders tegen aan. Wij vergelijken onze hoog sensitiviteit met de het hoog sensitieve overlevingsmechanisme van een paard.
Hoe werkt dat overlevingsmechanisme bij paarden?
Van nature is een paard een prooi- en kudde dier. Toen paarden nog in het wild leefden, liepen ze altijd in een kudde. Nu zijn paarden al eeuwen gedomesticeerd en leven ze niet meer in het wild. De overlevingsinstincten krijg je er niet zomaar meer uit. Dat heeft er tenslotte voor gezorgd dat paarden tot de dag van vandaag nog bestaan. Door het prooi- en kuddedier zijn, zijn ze altijd alert en op hun hoede, omdat ze door roofdieren gezien werden als prooi. Om beide redenen dient een paard hoogsensitief te zijn. Als een paard niet goed oplette kon hij worden aangevallen door een leeuw of ander roofdier. Daarnaast was hij van zijn kudde afhankelijk om te overleven. Hoe meer paarden hoe minder kwetsbaar als individu. De paardenKudde is hiërarchisch. Ieder paard heeft zijn eigen plek en taak. Als een paard in de kudde om wat voor reden zich niet goed voelt, is de hele kudde in gevaar. Een paard is voortdurend bezig met de anderen in de kudde zodat iedereen gezond en fit is om te vluchten. Zijn gevoeligheid komt dus voort uit trauma en overleven.
Wij zien hoogsensitiviteit bij mensen ook als overlevingsmechanisme en niet als karaktereigenschap.
De supergevoelige zintuigen van paarden
Een paard kan heel goed horen, anderhalve kilometer ver kijken en heeft een panoramisch zicht. Alleen recht voor hem en recht achter hem ziet hij niets. Ook kan hij ontzettend goed ruiken en is zijn huid erg gevoelig. Hoewel ze zo groot zijn hebben ze geleerd om te vluchten bij gevaar. Als prooidier zijn ze alert naar hun omgeving. Ze zijn voortdurend aan het kijken of er geen gevaar dreigt. Een roofdier zou zomaar op de loer kunnen liggen om hem op te eten. Nu zijn paarden gedomesticeerd en worden ze natuurlijk niet meer opgejaagd maar deze eeuwenoude overlevingstrategieën (ontstaan door trauma van opgejaagd en gegeten worden, trauma van leven of dood) krijg je er niet meer uit. Daarmee hebben ze het tot de dag van vandaag overleefd. Deze strategieën van vluchten, vechten en verstarren hebben ze geregistreerd als succesvol en dus wordt het ingezet bij lastige situaties. Net zoals wij mensen dat ook doen.
Hoe merk je dat een paard hooggevoelig is in de praktijk?
Ik, Brenda, rij vaak op yellow. Hij is mijn eerste paard en daarmee heb ik een speciale band met hem. Wanneer ik naar hem toe loop dan zie ik aan hem ik dat hij alert wordt. Hij schiet met zijn hoofd omhoog en draait zijn oren naar me toe. Zijn ogen en neusgaten zijn groot. Hij is alert en al zijn zintuigen staan op scherp. Is Brenda op dit moment een gevaar of niet? Ze is tenslotte een roofdier en daarmee weet je het nooit. Ze kan zomaar doen alsof ze rustig is terwijl er vanbinnen een woelige tornado raast… net zoals hoog gevoelige mensen dat ook doen. Hoe zit de ander in zijn vel? Neem ik dat over of niet?
in een paar seconde checkt yellow of ik een masker draag of niet. Hij voelt, ziet, hoort en ruikt dat ik geen gevaar ben. Zijn ogen en neusgaten worden kleiner en hij komt naar me toe gelopen. Wanneer ik hem vervolgens mee wil nemen naar de bak, komen we eerst over een klein stukje gras. Hij evalueert direct; “Wat gaan we doen? Is Brenda wel zeker genoeg waar we heen gaan? Als ik haar volg ben ik dan veilig?” Hij richt al zijn energie op mij. Wat is mijn verwachting van hem? Net zoals hoog sensitieve mensen ook doen bij anderen. Wat wordt er van mij verwacht?
Ik heb al lang besloten om door te lopen naar de bak dus yellow negeert het gras en volgt me. In de bak aangekomen haal ik een borstel over zijn vacht. Ik zie dat zijn vacht trilt. Er zit een klein vliegje op zijn hals en ppprrrr daar trilt zijn vacht nogmaals en het vliegje is weg. Yellow is zo gevoelig dat hij dat vliegje voelt kriebelen en trilt het weg. Net zoals hoog sensitieve mensen vaak gevoelig zijn voor aanraking, labeltjes in kleding en kriebeltruien etc.
Wanneer ik hem zadel en opstap rijden we samen de bak door. De buren besluiten op dat moment het gras te maaien in hun tuin. Yellow schiet naar voren. Hij wil vluchten. Hij hoort vanwege zijn gevoelige gehoororgaan een oor verdovend lawaai en dat kan niet anders dan gevaar zijn. Ik zeg hem dat hij rustig moet doen door zelf helemaal te ontspannen. Yellow weet dat er geen gevaar is doordat hij zijn energie richt op mij en voelt dat ik me ontspan. Hij neemt deze energie over en ontspant ook weer. Ook dit is herkenbaar voor veel hoogsensitieve mensen. Ze zijn gevoelig voor geluiden. Alles komt binnen. Harde geluiden maar mooie muziek kan binnen komen.
Ook als yellow een konijn weg ziet schieten, schrikt hij. Hij “mag” van mij niet vluchten dus gaat hij vechten en schopt naar achteren. Voor hetzelfde geldt is het een tijger die uit de bosjes gesprongen komt. Yellow gebruikt elke overlevingsstratgie om dit avontuur te overleven.
De overeenkomsten tussen hooggevoelige paarden en hooggevoelige paarden
Mensen die hooggevoelig zijn kunnen ook onder de indruk zijn of van slag zijn van de dingen die ze zien. Ook hoog sensitieve mensen gebruiken het vlucht, vecht of verstar mechanisme om teoverleven. Je herkent jezelf misschien erin of wellicht heb je het wel eens gezien bij anderen….
Hoog sensitieve personen lijken op hoog sensitieve paarden. Als hoog sensitief persoon herken jij waarschijnlijk dat je, net als een paard, veel energie besteedt aan het scannen van je omgeving; hoe is de sfeer? Hoe zit de ander erbij? Wat zijn de (onuitgesproken) verwachtingen van de ander? Als iemand iets met lading vertelt dan voel jij je misschien net zo geladen als die persoon. Omdat mensen hersenen hebben en daarmee graag grip en controle willen hebben gaan we vaak piekeren over onze gevoelens.
Deze focus op de ander zou je kunnen zien als vluchten van jezelf, van je eigen gevoel en behoeftes. Het piekeren over de gevoelens zou je kunnen zien als een vorm van vechten. HSPers hebben het ook vaak over een innerlijk gevecht tussen hoofd en hart.
Misschien herken jij ook
Als er opeens een wesp bij je ijsje in de buurt zit, gaan mensen de meest rare rondjes rennen en laten bij wijze van hun ijsje vallen. Soms schreeuwen ze erbij en durven ze niet meer te gaan zitten. De tijd erna zijn ze ook nog op hun hoede, want wellicht komt de wesp nog terug. Vluchten dus. Hetzelfde gebeurt als er een grote, dikke spin op de muur zit in je huis. Je gaat misschien vol in de aanval en wil de spin doodmaken, of gaat er zo snel mogelijk van weg en laat iemand anders het probleem oplossen.
En wellicht herken je die ene collega, die meteen boos wordt als je hem ergens op wijst. Waarbij je één keer de volle laag gekregen hebt, en het werk nu liever zelf doet dan diegene nog een keer te vragen, uit angst dat die ander weer boos wordt. En die andere collega, die een beetje in elkaar duikt en zich juist onzichtbaar maakt.
We reageren niet voor niks zo, we doen dit allemaal om onszelf te beschermen. We proberen gevaar te vermijden. Voor onszelf te zorgen. Eigenlijk letterlijk te overleven. Eerder is jouw overlevingsstrategie succesvol gebleken waardoor je het nu onbewust inzet in lastige situaties. Dit zijn vaak de patronen waar mensen in vast lopen. Zoals mensen met hoog sensitiviteit vaak vast lopen in hun leven door hun alertheid.
Zoals je kunt zien zijn er veel overeenkomsten tussen het hoog gevoelige paard en de hoog gevoelige persoon. Beide HSP gebruiken hun zintuigen en inlevingsvermogen om te overleven. Beide HSP zijn voorgekomen uit trauma, bij beide vaak al prenataal. Het is dan ook niet voor niets dat wij paarden inzetten tijdens therapie. We kunnen veel van elkaar leren
Het is belangrijk om je bewust te worden van wanneer jij in jouw overlevingsmechanismen zit en hoe zich dit kenmerkt. Ga je vluchten, vechten of juist verstarren? Als je weet hoe het bij jou werkt, kun je er actief aan werken en het ook veranderen. Bewustwording is de eerste stap. Ga daar dus mee aan de slag de komende dagen!
